تخمین فعالیت فسفو منو استرازها توسط برخی ذخایر و جریان های بیولوژیک خاک

فسفر به اشکال مختلف در حیات همه موجودات، با اهمیت است. این عنصر بعد از نیتروژن، یکی از مهم ترین عناصر غذایی پرنیاز برای گیاهان است . اگرچه نیاز آن در مقایسه با سایرعناصرکم است، ولی با این حال این عنصر جز عناصر پرنیاز گیاه می باشد. فسفر به دو صورت آلی و معدنی درخاک یافت می شود. برای این که فسفر بتواند قابل دسترس گیاه باشد، باید توسط آنزیم ها به شکل فسفر معدنی درآید. از جمله آنزیم هایی که معدنی کردن فسفر را به عهده دارند، فسفاتازها می باشند. یک گروه مهم از فسفاتازها فسفومنواسترازها هستند که آلکالین و اسیدفسفاتاز، دو دسته از آنزیم های مهم این گروه می باشند. در این تحقیق، 22 نمونه خاک از مناطق مختلفی در استان های اصفهان، تهران، چهارمحال بختیاری، قزوین و گیلان جمع آوری شد. برخی از خصوصیات فیزیکوشیمایی از جمله بافت خاک، کربن آلی، آهک، ph و ec و خصوصیات بیوشیمیایی از جمله فعالیت آنزیم های آلکالین فسفاتاز، اسیدفسفاتاز، اوره آز، ال-آسپاراژیناز، ال-گلوتامیناز، آرجینین آمونیفیکاسیون، تنفس پایه میکروبی، همچنین نیتروژن معدنی اولیه، نیتروژن آلی محلول، پتانسیل معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی و معدنی شدن نیتروژن در شرایط بی هوازی در این نمونه خاک ها اندازه گیری شد.هدف اصلی از انجام این آزمایش، تعیین فعالیت آلکالین و اسید فسفاتاز از روی شاخص های بیولوژیک و فیزیکوشیمیایی و همچنین تعیین نقش زیست توده میکروبی در فرآیندهای آنزیمی چرخه فسفر بود. رگرسیون ساده خطی، رگرسیون چند متغیره گام به گام، تجزیه به مولفه های اصلی و آنالیز خوشه ای بین آنزیم های آلکالین و اسیدفسفاتاز با پارامترهای فیزیکوشیمیایی و بیوشیمیایی ذکر شده انجام گرفت. نتایج نشان داد همبستگی کربن آلی با آلکالین فسفاتاز(***93/0r=) و اسید فسفاتاز (***68/0r=)، معنی دار بود. در همه موارد آلکالین فسفاتاز نسبت به اسید فسفاتاز با پارامترهای بیولوژیک همبستگی بالاتری داشت. همبستگی بین آلکالین فسفاتاز با سایر آنزیم های خاک بیش از اسید فسفاتاز بود. همچنین همین مشاهده در مورد شاخص های مرتبط با توده زنده میکروبی رخ داد. تفاوت رخ داده بین این دو آنزیم و سایر ویژگی های خاک می تواند گواهی بر متفاوت بودن منابع این دو آنزیم در خاک باشد.